Çoğu kedi sahibi, kedileri adeta baştan çıkaran kedi nanesi nedir diye merak ediyor. En durgun ve hareketsiz kedilerin bile yerinden sıçrayıp çeşitli tepkiler vermesine neden olan bu madde, kediler üzerindeki etkileriyle uzun zamandır kedi sahipleri tarafından kullanılıyor. Bu maddenin ne olduğuna yakından bakalım.
Kedi Nanesi Nedir?
Kedi nanesi nedir sorusuna verilecek en basit yanıt, bir bitki türü olmasıdır. Başta Avrupa, Orta Doğu, Orta Asya ve Çin olmak üzere Yeni Zelanda ve Kuzey Amerika’nın belirli bölgelerinde natüralize edilmiştir. Kedi nanesi ismi ise kedilerin bu bitkiye karşı gösterdikleri tepkiden ve hazdan gelmektedir. Bazı bitki çaylarının yapımında da kullanılan nane tipi, genelde süs bitkisi olarak yetiştirilmesine rağmen kediler üzerindeki etkilerinden dolayı yetiştiriciliği de yapılır. Kedi otu ile aynı amaçlarla kullanılır.
İdeal olarak bol güneş ışığı alan yerlerde yetiştirilmesi uygundur. İlkbahardan sonbahara kadar çiçek açabilen bu bitkinin boyu 100cm’ye kadar uzayabilir. Tarih boyunca insanlar tarafından çeşitli amaçlar için de kullanılan kediler için özel olan naneye asıl popülerliğini katan şey bitkiye adını da veren kedilerdir. Kediler üzerindeki etkilerinden dolayı bitki hem kurutulmuş olarak hem de farklı ürünlerle tüketicilerin beğenisine sunulur.
Kedi Nanesi Ne İşe Yarar?
Salgıladığı koku bileşenleri ile kedilerin eğlenmesi için yaygın bir şekilde eğlence maddesi olarak kullanılır. Evcil kediler için tercih edilen kedi otunun diğer vahşi büyük kedi türlerinde güçlü tepkilere neden olmuştur. Yapılan araştırmalar serval, puma, leopar ve vaşak gibi vahşi kedigillerin kedi otuna tepki güçlü bir şekilde tepki verdiğini ortaya koymuştur.
Morfin ve benzeri opioidlerle benzer çalışma mekanizmasına sahip kedi otu, kedilerin burun mukozası yoluyla merkezi sinir sistemlerine ulaşarak oradaki opioid reseptörlerine bağlanır ve kedilerin tepki göstermesine yol açar. Abartılmadan ara sıra kullanıldığında hiçbir zarar teşkil etmeyen kedi otu, koku reseptörleri sayesinde tetiklendiği için ağızdan alma yoluyla etkisini göstermez.
Kedi Nanesi Etkisi Nedir?
Bitkinin yaprakları veya sapları ile temasa geçen kedilerin çok hızlı bir şekilde tepki vermeye başladıkları görülür. Otlara sürünme, pati atma, yalanma, yerde yuvarlanma, tüketildiğinde ağızdan salya akması, uyku hali, zıplama ve mırıldama gibi çok farklı ve çeşitli tepkiler açığa çıkarabilir. Uzun süreli temas sonrası koku yorgunluğu olarak da bilinen kokuya alışma durumuyla birlikte etkiler giderek azalmaya ve durmaya başlar. Etkileri genellikle 5 ila 10 dakika arası sürer.
Kısır kedilere karşı daha az etkili olduğu görülmüştür. Uzun süreli kullanımla birlikte gelen toleransla birlikte görülen tepkiler azalmaya ve yok olmaya başlar. Bilinenin aksine maruz kalan bütün kedileri etkilemez. Hayvanların 1/3’ü bu bitkiye tepki vermez. Gösterilen davranışlar kalıtımsaldır. Bazıları bitkiyi tutan ele hırlayabilir, tırmalayabilir ve ısırabilir, bu yüzden dikkat edilmelidir.
